Citroen ZX Rally Raid
ΜΠΟΥΡΙΝΙ!
Τι ήταν πάλι αυτό που μας προέκυψε κατακαλόκαιρο; Βρεθήκαμε στη Νότιο
Γαλλία, στις ...ελληνικές περιοχές της συμμάχου χώρας, όπου σε μια
αυτοσχέδια χωμάτινη πίστα, δοκιμάσαμε κάτι εντελώς διαφορετικό. Την
αγωνιστική Citroen ZX Rally Raid, τον «γεννημένο νικητή», μια κατασκευή που
συναρπάζει με τα 60+ kg.m ροπής του κινητήρα και με τον τρόπο που
ισοπεδώνει βράχους και ..... βουνά. Ακόμη και το πιο στενό και δύσκολο
πέρασμα αποκτά διαστάσεις διεθνούς οδικού δικτύου και μάλιστα από τα
καλύτερα, από αυτά που λείπουν στη χώρα μας. O συναγωνισμός στην ειδική
αυτή μορφή αγώνων μετέτρεψε τα βελτιωμένα τζιπ σε πολεμικές μηχανές που
μόνον με τα «τέρατα» του group B μπορούν να συγκριθούν. Υπολογίστε τα
χρόνια της διαφοράς και αντιλαμβάνεστε γιατί εντυπωσιαστήκαμε.
κείμενο: Στράτης Χατζηπαναγιώτου
φωτογραφίες: Κώστας Καββαθάς
«ΤΑ ράλλυ ρέιντ ...πέθαναν. H Πεζό παρουσιάστηκε με τα τροποποιημένα 205
T16, ενώ την ίδια ώρα ο συναγωνισμός διαθέτει βελτιωμένα τζιπ όπως τα
Παχέρο (σ.σ της εποχής), τα Ρέιντζ Ρόβερ, τα Μερτσέντες G και άλλα
αντίστοιχα αυτοκίνητα».
H δήλωση, εν έτει 1987, ανήκει στον Πιέρ Λαρτίγκ, τότε και για πολλά χρόνια
οδηγό ...τζιπ, σήμερα ένας από τους τέσσερις σωματοφύλακες, που δεν είναι
πάντα οι ίδιοι, της γαλλικής πολεμικής ομάδας που μάχεται επί ίσοις όροις
με τους «Ιάπωνες» της Μιτσουμπίσι.
Αν τότε τα Πεζό ήταν αγωνιστικά αυτοκίνητα και πριν δυο μήνες μας
εντυπωσίασε το Παχέρο T3 που δοκιμάσαμε στο Chateau Lastour, λίγα
χιλιόμετρα από το Al_s όπου η φετεινή μας έδρα, σήμερα μείναμε άφωνοι από
τις δυνατότητες της Σιτροέν ZX ράλλυ ρέιντ. H κατασκευή, με τον κινητήρα
των 2,5 λίτρων και όχι μόνον, έφτασε στο αποκορύφωμα εξέλιξής της.
Λάβετε υπόψη ότι, οι κύριοι Σαμπί, Βέμπερ κ.λπ. οδηγοί του Έριχ Μπλέμερ
(δεν τον ξέρετε; είναι το αφεντικό του jap team) αμφισβητούν στην πράξη και
με κάθε ευκαιρία, σε «σπαστήρια» ή στην άμμο, τη γαλλική κυριαρχία και
αντιλαμβάνεστε ότι, ακόμη μια φορά, η τεχνολογία δια μέσου των αγώνων έκανε
τα θαύματά της.
Καλοί φίλοι της παράδοσης, των αγώνων-περιπέτειας και οτιδήποτε άλλο
πλησιάζει περισσότερο τη φύση και τον ευγενή συναγωνισμό, παρά την υψηλή
τεχνολογία και τη σκληρή αντιπαράθεση, χαλάλι τα έξοδα και ο περιορισμένος
συναγωνισμός.
Μακάρι να βρεθεί η χρυσή τομή και όλες οι παραπάνω παράμετροι να
συνδυαστούν περίφημα ώστε να δικαιωθούν και οι ονειροπόλοι και οι
ρεαλιστές, που ξέρουν ότι μόνο με την παράδοση και χωρίς εργοστασιακές
ομάδες δεν γράφεται η ιστορία και δεν ανοίγει τα φώτα της η δημοσιότητα.
Σήμερα, όλοι ξέρουν ότι αρκεί η συμετοχή μιας τρίτης αγωνιστικής ομάδας
(είναι έτοιμοι στην Τογιότα, τρίτη δύναμη θα αποδειχθεί η φιλόδοξη Σέατ;),
ώστε ο χώρος να αποκτήσει τις πραγματικές του διαστάσεις και σε επίπεδο
συναγωνισμού.
Με την ευκαιρία. Γνωρίζετε πολλές μορφές αγώνων όπου τη νίκη διεκδικούν
περισσότερες από δυο ομάδες;
Αρκετά όμως με τη φιλολογία περί της οντότητας του χώρου των ράλλυ ρέιντ
που σήμερα θεσμοθετήθηκαν και απέκτησαν το κύπελλό τους. Καιρός να
περάσουμε στο ζητούμενο...
Στο «γεννημένο νικητή». Στην αγωνιστική έκδοση της Σιτροέν ZX, στο
αυτοκίνητο που μόνο του κρατάει τη σημαία της Σιτροέν στους αγώνες.
Προσκεκλημένοι του γραφείου τύπου της Σιτροέν και με «βίζα» σφραγισμένη από
τη Σιτροέν Ελλάς βρεθήκαμε στο Νότο όπου μαζί με ελάχιστους Βρετανούς
συναδέλφους δοκιμάσαμε τη νέα «φαρδιά» και ισχυρή «κόκκινη» ZX όπου τα
σήματα της Τοτάλ και της Μισλέν προδίδουν περισσότερο την τεχνική
υποστήριξη και συνεργασία παρά τη χορηγία.
O Αντρέα Αγκίνι στα ...Ελληνικά.
Το δικό «μας» αυτοκίνητο χρησιμοποίησε ο Ιταλός στην Ισπανική Μπάχα λίγες
μόλις ημέρες νωρίτερα.
Ξεπερνώντας το ύψος που δημιουργούν τα 10 αμορτισέρ (2x2 μπροστά 3x2 πίσω)
και οι τροχοί των 18 ιντσών με τα λάστιχα 18-800(!) σκαρφαλώσαμε, στην
κυριολεξία, στο κόκπιτ. Το μπάκετ της Σπάρκο αποδείχθηκε φιλόξενο και
ευτυχώς ήταν τοποθετημένο σε λογική απόσταση από το, ντυμένο με αλκαντάρα,
τιμόνι των 35 χιλ,.
Δίπλα μας ο Μισέλ Περέν συνοδηγός του Σατριό την εποχή των R-11 και της
Νισάν, σήμερα «δεξί μπάκετ» σε ρόλο και πλοηγού του Πιέρ Λαρτίγκ που χάρη
στον Γκι Φρεκλέν, αφεντικό της ομάδας, ξαναγεννήθηκε, εφ? όλης της ύλης,
στη γαλλική ομάδα.
Εμείς δεν έχουμε περιθώρια αναγέννησης. H εξωτερική θερμοκρασία ξεπερνάει
τους 39ψ και αντιλαμβάνεστε ότι, παρόλες τις εισαγωγές αέρα και τα
συστήματα που τον ανακυκλώνουν για να ...δείχνει φρέσκος, οι συνθήκες ήταν
κάθε άλλο παρά ευχάριστες. Όλα αυτά, μέχρι ο κύριος ...Υλό, ο
εκπαιδευόμενος φωτογράφος μας, που διέκοψε τις διακοπές του στην Ελλάδα και
τις συνεχίζει (;) στην Ευρώπη, πάρει θέση σε ένα κομμάτι με πολλές στροφές
της διαδρομής των 2600μ.
Γνωρίζετε τον κύριο και αν οι φωτογραφίες δεν «στέκοντα» στο ύψος των
περιστάσεων, συγγνώμη, αλλά η σύνταξη θα ζητήσει από τη διεύθυνση την
αντικατάστασή του (μεταξύ μας, στο μπάκετ καλά τα κατάφερε σε σχέση με τους
«καποτήδες» του. Στις φωτογραφίες; Τρρρέμετε, Β.Γ, «Μητσουραίοι» και λοιποί
«φωτομαγιόρ» της χώρας).
H αναμονή δημιούργησε περιθώρια επικοινωνίας με τον ευκαιριακό συνοδηγό
μας.
«Είναι εύκολο, ευχάριστο, προβλέψιμο; Σηκώνει ανά πάσα στιγμή τις ρόδες του
όπως το Παχέρο προηγούμενης γενιάς ή μπορείς να το οδηγήσεις όπως τα
συμβατικά αυτοκίνητα των Ράλλυ; Πώς ανταποκρίνεται ο νέος κινητήρας των 2,5
λίτρων; Πώς είναι η διαδρομή; Θα χρησιμοποιήσουμε 5η-6η ή έχετε επιλέξει
πολύ κλειστά κομμάτια; Τι είναι τέλος πάντων αυτό το ...πράγμα; Σύγχρονο
τζιπ, τανκ επιδείξεων, ή αγωνιστικό;»
Τον βομβαρδίζουμε τον Γάλλο, ο οποίος σιββυλικά απαντάει: «για αυτό είσαι
εδώ, για να διαπιστώσεις όλα αυτά και να λύσεις της απορίες σου».
Στην παρατήρησή μας για τη ζέστη εξηγεί ότι η ζωή τους γίνεται μαρτυρική
ειδικά στους αγώνες σπριντ όπως το Μπάχα με ειδικές διαδρομές-σπαστήρια των
800 χιλ.
«Ο ρυθμός είναι οριακός όπως στα ...αληθινά Ράλλυ και ειδικά στην Ισπανία
απαγορεύεται να κατέβουμε από το αυτοκίνητο ώστε να πάρουμε αέρα και να
ξεμουδιάσουμε ακόμη και κατά τη διάρκεια των ανεφοδιασμών», σημειώνει
σκεπτικός.
Δύσκολοι λοιπόν οι καιροί για τους πρώην πρίγκηπες των Ράλλυ που κάνουν
δεύτερη καριέρα στα ρέιντ και αυτή είναι η μοίρα του επαγγελματία σε όλους
τους χώρους. Αν θέλεις ότι κάνεις να το κάνεις σωστά και να ξεχωρίζεις ώστε
να «πουλάς» ακριβά εμπειρία και ταλέντο, πρέπει να προσπαθείς σκληρά και
αδιάκοπα, ώστε με τα αποτελέσματα να ξεπερνάς τις κατά καιρούς
αμφισβητήσεις.
Παρένθεση τέλος και πάμε ZX Ράλλυ Ρέιντ, 8 χρόνια μετά τη δοκιμή του 205 T
16 γκρουπ B και 5 χρόνια μετά τη δοκιμή του 405 T16 Πάικς Πικ, των
αυτοκινήτων που λειτούργησαν σαν βάση για τη εξέλιξη της ZX.
Το κιβώτιο είναι το γνωστό (πω, πω άνεση...) 6άρι της PTS. Τα χρόνια και οι
επεμβάσεις έχουν βελτιώσει τον επιλογέα προς το ταχύτερο και μόνον η
έλλειψη των χαρακτηριστικών ήχων-διάλυσης, προδίδουν την ύπαρξη
συγχρονισμού.
H διαδρομή του συμπλέκτη είναι πολύ μικρή, ο κινητήρας ανταποκρίνεται άμεσα
στο χάιδεμα του γκαζιού, η 1η είναι διαβολικά κοντή (μόνο στην άμμο
χρησιμεύει) και ...παρολίγο να σβήσει.
Ουφ. Δεν γίναμε ρεζίλι στον ανθέλληνα κύριο Όσγουιν του έγκριτου Ότοσπορ
που παρακολουθεί με ...ενδιαφέρον και αρχίζει ο αναγνωριστικός γύρος, ο
πρώτος από τους πέντε που έχουν προγραμματιστεί για κάθε συνάδελφο (τρεις
σόλο και δυο με τους οδηγούς της ομάδας).
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Γάλλοι, στην προσπαθειά τους να μην παίξουμε
τους «σωματοφύλακες», ξεκίνησαν ανάποδα. Εμπιστεύτηκαν εν λευκώ την
περιουσία τους (παρόν και το αυτοκίνητο του Λαρτίγκ) στους δημοσιογράφους
χωρίς να προηγηθεί η επίδειξη από τους διαθέσιμους οδηγούς, αφήνοντας για
το τέλος το σόου των κυρίων Σάλονεν, Λαρτίγκ και Οριόλ (ο Ουμπέρ, που
γνωρίζει μόνον ...φυσιογνωμικά τον Ντιντιέ).
O ρυθμός και η νοοτροπία αναγνωριστικού γύρου όπως και η προσφιλής μας
τακτική της επιφυλακτικής αντιμετώπισης αντίστοιχων εκδηλώσεων, πήγαν
περίπατο.
Γιατί να το κρύψουμε άλλωστε; Δεν υπερβάλαμε, αλλά παρασυρθήκαμε.
O λόγος; Το αυτοκίνητο και ο γαλλικός Ταρζάν. Τα καλά κομμάτια της
διαδρομής μόνο με τα κακά της παραδοσιακής διαδρομής του P.A. μπορούν να
συγκριθούν.
Τα κακά; Με διαδρομή εντούρο, πίστα μοτοκρός ή ότι άλλο αντίστοιχο. Τράιαλ
δεν κάναμε, αλλά είναι απερίγραπτη αυτή η δύσκολη πίστα δοκιμών και
εξέλιξης που μοιάζει με τις διαδρομές των ρέιντ όταν έχουν τη μορφή σπριντ
και εξελίσσονται μακρυά από την άμμο.
Σε αυτό το σεληνιακό τοπίο, σε αυτό το άγριο περιβάλλον, όπου το πράσινο
των σπαρτών συνδυάζεται με το καφέ χρώμα του χώματος και το ψυχρό γκρί των
βράχων, η κόκκινη ZX αποδείχθηκε αποκαλυπτική. Έχουμε οδηγήσει τα καλύτερα
αυτοκίνητα, έχουμε ...μετακινήσει τα πάντα, ενώ ορισμένοι πιστεύουν ότι η
δύναμή μας στους αγώνες (όση και αν έχει απομείνει) πηγάζει περισσότερο από
την αξιοπιστία των αυτοκινήτων «μας» παρά από την εμπειρία και τις
ικανότητες. Ίσως είναι και έτσι, αλλά το σίγουρο είναι ότι ξέρουμε καλά τι
σημαίνει «κακό» και πώς το αντιμετωπίζεις.
Τουλάχιστον «ξέραμε» είναι το συμπέρασμα. Μείναμε έκπληκτοι όταν, στο
δεύτερο γύρο, ακούστηκε στην ενδοσυνεννόηση η φωνή του συνοδηγού μας,
συνδυασμένη με το υψωμένο χέρι του.
O άνθρωπος «έδειχνε» βράχους, «πρόσταζε» «πέρνα όπως είσαι» και εμείς
είχαμε «καλή» 4η στο κιβώτιο.
Παρόλα αυτά, το τέρας πέρασε, οι αναρτήσεις με τις ατελείωτες διαδρομές
απορρόφησαν το σοκ, δεν απογειωθήκαμε, τα χέρια έμειναν αναπηρέαστα στο
ακριβέστατο τιμόνι (ναι, παρόλο το ύψος) και τίποτα το αφύσικο δεν
συνδυάστηκε ακουστικά με τον ξερό ήχο του 4κύλινδρου κινητήρα. Σήμερα ο
κινητήρας της ZX έφτασε αισίως, και λόγω ...Μιτσουμπίσι, τα 2499 κ.εκ,
κυλινδρισμός που για λόγους αξιοπιστίας, δεν έχει επηρεάσει τη μέγιστη
ιπποδύναμη (με 1.2 ατμόσφαιρες πίεση στο τούρμπο και περιοριστικό στόμιο
στην εισαγωγή, 330 ίππους/4500 σαλ!) είναι κυρίαρχο στοιχείο σε αυτούς τους
αγώνες με τις περιορισμένες δυνατότητες επισκευών κατά τη διάρκεια της
ημέρας (το βράδυ γίνονται καινούργια, αλλά μέχρι τότε;). H ροπή βέβαια έχει
φτάσει στα ύψη και κατά τους οδηγούς ξεπερνάει τα 60kg.m/3500 σ.α.λ που
αναγράφονται στο δελτίο τύπου.
«Φτάνει τα 70 kg.m αλλά ξέχασέ το γιατί στη Μισλέν γκρινιάζουν ότι το
παρακάναμε και για αυτό «παθαίνουν λάστιχα» οι ZX ενώ στα Παχέρο δεν
υπάρχει πρόβλημα», εξηγεί ένας ομιλητικός τεχνικός. O ίδιος μας εξηγεί ότι
οι τροχοί των 18 ιντσών εξελίχθηκαν αρχικά για τα T3 με τον κινητήρα
τοποθετημένο μπροστά και είναι λογικό να υπάρχουν προβλήματα προσαρμογής
τους στην ZX που έχει τον κινητήρα εγκάρσια τοποθετημένο στη μέση. Οι
τεχνικοί της Μισλέν υποσχέθηκαν να σχεδιάσουν μια καινούργια σειρά
ελαστικών για το Ντακάρ που να αντέχουν στους νέους ρυθμούς που έχουν
επιβάλει οι ράλλυμεν σε αυτούς τους αγώνες πρώην περιπέτειες.
Επιστρέφοντας στην εμπειρία αρκεί να ξεπεράσεις την ανασφάλεια που
δημιουργεί το ύψος και έχεις στα χέρια σου ένα βαρύ αυτοκίνητο κατηγορίας B
του 1993!
Υπολογίστε ότι το βάρος αγγίζει τα 2000 κιλά με τα 500 λίτρα καυσίμου που
απαιτούνται στο δρόμο για το Ντακάρ και αντιλαμβάνεστε ότι οι άνθρωποι
έχουν κάνει θαύματα στον τομέα των αναρτήσεων. Το αυτοκίνητο δεν ισοπεδώνει
μόνο τα πάντα, αλλά κινείται πολύ γρήγορα και σε κλασικά κομμάτια με
βελτιωμένο οδόστρωμα. Την οδηγείς τη ZX και έχεις τη δυνατότητα να
σημειώσεις χρόνους συμβατικών αγωνιστικών αυτοκινήτων όλων των κατηγοριών
εκμεταλλευόμενος τη διαβολική ροπή του κινητήρα και την ανάρτηση που
βγαίνει νικητής στις αντιπαραθέσεις με το υπερβολικό βάρος και το εφιαλτικό
οδόστρωμα.
Προσοχή χρειάζεται στη φάση που νομίζεις ότι η γνωριμία πέρασε στο στάδιο
της στενής σχέσης και αντιμετωπίσεις την κατασκευή ...άνετα.
H ροπή του κινητήρα και οι κοντές σχέσεις της 1ης και της 2ης σε παρασύρουν
ώστε να περάσεις με 4η και χαμηλές στροφές, αργές καμπές των 80 χιλ, οπότε
το βάρος της ZX κάνει την εμφάνισή του μέσω της υπερστροφής που αρχικά
ελέγχεται με το τιμόνι. Στην εξέλιξή της και με την αύξηση των στροφών, ο
έλεγχος γίνεται και με το γκάζι, αν βέβαια στο μεταξύ δεν έχεις υποχωρήσει
τρομαγμένος...
Έλεγχος του αυτοκινήτου με το γκάζι λοιπόν, ακόμη και στα ράλλυ ρέιντ! Ό,τι
καλύτερο για τον οδηγό και τον θεατή που ακόμη και όταν παρακολουθεί στην
έρημο θέλει να απολαύσει μια ελεγχόμενη ή απρογραμμάτιστη πλαγιολίσθηση.
Κρίμα που σήμερα, όλα τα αγωνιστικά αυτοκίνητα δεν διαθέτουν «κοντά»
κιβώτια και κινητήρες με δύναμη από τις 3500 σ.α.λ ώστε να διασωθεί το
θέαμα σε όλον τον πίνακα των συμμετεχόντων.
Τα χέρια θα πονέσουν όπως τον παλιό καλό καιρό (τη στιγμή που γράφονται
αυτές οι γραμμές, 6 ώρες μετά, πονούν ακόμη) αλλά χαλάλι. H οδηγική
ευχαρίστηση για τον fan της αυτοκίνησης, δεν ανταλλάσσεται με τίποτα. Ίσως
μόνον συνδυάζεται με άλλα ευχάριστα που προσφέρει η ζωή.
Υπόκλιση για τους τεχνικούς που μετατρέπουν τα τζιπ σε αγωνιστικά και για
όσους καταφέρνουν να προσαρμόζουν τα καθαρόαιμα αγωνιστικά σε αυτοκίνητα
ικανά να συμμετέχουν και σε αγώνες με διαδρομές προσιτές μόνο σε
μοτοσικλέτες εντούρο!
Από όλα αυτά βγαίνει νικητής ο καταναλωτής, όποια έκδοση του γεννημένου
νικητή και αν χρησιμοποιεί.
ANTI ΕΠΙΛΟΓΟΥ
«Ο Πιέρ Λαρτίγκ σε περιμένει». H Γκρό Χέγκ του γραφείου τύπου της Σιτροέν
«δείχνει» το δεξί μπάκετ δίπλα στον Γάλλο.
H απάντηση έρχεται γρήγορα αυθόρμητα χωρίς σκέψη και ξεπερνάει τους άτυπους
κανόνες φιλοξενίας.
«Δεν πειράζει θα ταξιδέψω με τον άλλο ...κύριο. Στη χώρα μου τα Ρέιντ και
οι ήρωές τους δεν είναι ακόμη πολύ γνωστά και λατρεύουν όλους τους «-νεν»,
ακόμη και σήμερα που βρίσκονται(;) σε περίοδο παρακμής» ψιθύρισε ο γράφων
πριν σκαρφαλώσει δίπλα στον Τίμο Σάλονεν.
O Φινλανδός παραμένει ίδιος όπως τον θυμάστε. Απλός, λιγομίλητος,
γκρινιάρης για οτιδήποτε έχει σχέσει με δημόσιες σχέσεις και δεινός
καπνιστής (μην παρασύρεσθε). Λίγα περίσια κιλά δεν τον εμποδίζουν να
διατηρεί αυτό το κάτι διαφορετικό που διακρίνει την οδήγησή του στο χώμα
και βέβαια το απαράμιλλο χιούμορ του.
Ήρεμος, ταχύς, με απαλές και σίγουρες κινήσεις δημιουργεί ένα υπέροχο
σύνολο με τη ZX ράλλυ ρέιντ. H πολεμική μηχανή γίνεται παιχνίδι στα χέρια
του και χαμογελώντας δηλώνει ότι προτιμάει το καλύτερο στα ρέιντ που έχουν
εξελιχθεί σε πραγματικούς αγώνες, από την ταλαιπωρία στο Παγκόσμιο
Πρωτάθλημα με αυτοκίνητα και ομάδες υπό αμφισβήτηση.
Εμείς χαλαρώσαμε και απολαύσαμε τον ιπτάμενο Φινλανδό να οδηγεί ευτυχής ένα
εκπληκτικό αυτοκίνητο, δημιουργία των τεχνικών της Σιτροέν που έχουν
ξεπεράσει τους εαυτούς τους ώστε να επιστρέψουν με το κεφάλι ψηλά από το
επόμενο ταξίδι τους στο Ντακάρ.
Μέχρι τότε το πρόγραμμα περιλαμβάνει τουλάχιστον το Ράλλυ Φαραώ, όπου θα
δοκιμαστούν κινητήρες με διαφορετική ρύθμιση.
«Στην Ισπανία η κατανάλωση ξεπέρασε κάθε προηγούμενο και με αλλεπάλληλους
ανεφοδιασμούς δεν κερδίζεις αγώνες» εξηγεί ο Φρέντ Γκάλαχερ, σήμερα
συμπαραστάτης του Σάλονεν στη ZX.
Περιπέτεια ή αγώνας τα Ρέιντ;
H απάντηση είναι ξεκάθαρη. Αγώνας σε όλο του το μεγαλείο για τα εργοστάσια,
περιπέτεια για τους 100+ ερασιτέχνες που συμμετέχουν με στόχο την προσωπική
τους ευχαρίστηση.
H ειρηνική αυτή συνύπαρξη, παρόλες τις γκρίνιες, αποτελεί και τη μοναδική
ελπίδα καθιέρωσης του θεσμού._Σ.Χ.